MKA

Orthognatische Heelkunde

Een afwijkende stand van de tanden gaat vaak gepaard met een onderliggende afwijkende kaakstand.
Het is dan ook belangrijk om beide problemen aan te pakken om tot een optimaal functioneel (en esthetisch) resultaat te komen. 
Hierdoor zal de orthodontist vaak samenwerken met de kaakchirurg. Kaakchirurgen zijn geneesheer-specialisten in de Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie (MKA-chirurgie).

Orthognatische chirurgie omvat de heelkundige verplaatsing van verschillende onderdelen van het skelet van het aangezicht. 
Het doel hiervan is het herstel van anatomische en functionele verhoudingen bij patiënten met een afwijkende tand- en kaakstand.
Het woord orthognatisch komt van de Griekse woorden “orthos” wat recht betekent en “gnatho” wat kaak betekent.

Hoewel een onevenwichtige kaakstand ook een onprettig esthetisch effect kan hebben, wordt deze behandeling in de eerste plaats uitgevoerd om medische en functionele redenen. Een kaakosteotomie (kaakverplaatsing) is geen esthetische ingreep. 
Bij een onregelmatige kaak- en tandstand kunnen de normale kaakfuncties in het gedrang komen. De meest voorkomende klacht is pijn in de kaken, kaakgewrichten en tanden. Slecht kunnen kauwen, moeilijkheden om de mondhygiëne op peil te houden met alle gevolgen vandien. Vroegtijdig tandverlies door overbelasting, vernauwde bovenste luchtweg met snurken, sliklast en spraakproblemen zijn andere voorbeelden van veel voorkomende klachten.

In 1899 heeft Edward Angle een classificatie opgesteld voor de verschillende vormen van afwijkende kaakstand: De Angle Classificatie.
Angle Klasse I: normale verhouding tussen boven- en onderkaak.
Angle Klasse II: onderkaak te klein en/of bovenkaak te groot
Angle Klasse III: onderkaak te groot en/of bovenkaak te klein
Naast deze voorachterwaartse afwijkingen kunnen ook andere onregelmatigheden in de kaakstand gecorrigeerd worden. Vaak is er een combinatie van afwijkingen aanwezig. Een typerend voorbeeld hiervan is een excessieve verticale groei van de bovenkaak, resulterend in een overmatige blootstelling van tandvlees tijdens het lachen (gummy smile).

Chirurgische correctie van de kaakstand vereist een zorgvuldige planning.
In de aanloop naar dergelijke kaakoperatie zullen dan ook verschillende gegevens verzameld worden: het klinisch onderzoek van het gelaat, klinische foto’s van het aangezicht, radiologisch onderzoek van het aangezichtsskelet en modelanalyse van de tandenbogen. 
Na een nauwkeurige analyse van al deze gegevens wordt het voor de chirurg mogelijk om tot een volledig inzicht te komen in de relatie tussen de weke delen, de kaken en de tanden. Hierna kan een zorgvuldige (2-dimensionale of 3-dimensionale) simulatie van de operatie worden uitgevoerd waarbij een optimaal functioneel en esthetisch resultaat wordt beoogd.

Zoals reeds vermeld vereist dergelijke behandeling een nauwe samenwerking tussen de orthodontist en de kaakchirurg. Meestal ziet een behandeltraject er als volgt uit:

1. Eerste consultatie(s) bij de orthodontist en/of kaakchirurg
2. Voorbereidende chirurgische ingrepen. (indien vereist) Vb:
a. Wijsheidstanden verwijderen
b. Verbreding van de boven- en of onderkaak
c. Plaatsen van botankers
3. Voorbereidende behandeling door de orthodontist ( ±1,5 jaar)
4. Operatie bij de kaakchirurg
5. Afwerking door de orthodontist ( ± 6 maanden)

Tot slot kan orthognatische chirurgie ook een belangrijke rol spelen in de behandeling van OSAS. OSAS staat voor Obstructief Slaap Apnoe Syndroom. Hierbij treedt er tijdens het slapen een ademstilstand op door vernauwing van de bovenste luchtweg. Naast snurken als voornaamste klacht, zoeken deze patiënten ook vaak hulp omwille van vermoeidheid en concentratiestoornissen tijdens de dag. Door tijdens de  chirurgische ingreep de kaken voorwaarts te verplaatsen kan het volume van de bovenste luchtweg significant vergroot worden. Hierdoor zal de luchtweg volledig open blijven tijdens het slapen en zal een stilstand van de ademhaling en snurken vermeden kunnen worden.